1.1.Psychoterapia C. Rogersa – jest to pomoc skoncentrowana na kliencie. Zasadą podstawową jest wyprowadzenie klienta z uogólnień „wszyscy ludzie” lub „tak jest zawsze”, czy „tak jest wszędzie” i wprowadzenie go w świat jego własnych przeżyć, odczuć i doznań. Psychoterapia C. Rogersa ukierunkowana jest na szukaniu rozwiązań. Według autora tego nurtu w psychoterapii siła rozwojowa każdej osoby nadaje kierunek jej urzeczywistnienia swojego potencjału, samorealizacji i samo aktualizacji. Psychoterapię opiera on na założeniach, że tendencje do samo aktualizacji drzemiące w człowieku są ze swej natury dobre. Twórca tego nurtu terapii zakładał, że każda osoba żyje i rozwija się w nieustannie zmieniającym się świecie doświadczeń, których sama stanowi centrum (pole fenomenologiczne) (Kratochvil, 2002, s.62 – 66). Pomoc osobom uzależnionym w psychoterapii C. Rogersa nie skupia się na analizie dzieciństwa ale skłania do świadomego uczestnictwa w aktualnym życiu i wskazuje próby odnalezienia się w rzeczywistości bez zmian świadomości środkami typu alkohol.
1.2.Psychoterapia Gestalt kieruje się zasadą „tu i teraz” i koncentruje się głównie na obecnym stanie, bieżących myślach, uczuciach i doznaniach. Celem tego nurtu jest pomoc osobie poprzez zwiększenie świadomości, kim się naprawdę jest i co się chce tutaj robić. Poprzez sposoby oddziaływania terapii Gestalt, terapeuta pomaga osobie uzależnionej w dotarciu do bezpośrednich i aktualnych przeżyć bez analizy rozumienia, ujmowania pojęciowego czy wyjaśniania związków. Pobudza wyłącznie percepcję tego co dzieje się „tu i teraz” jako całości przeżycia. Prowokuje tez często sytuacje katartyczne, które bywają ważnymi korektywnymi doświadczeniami emocjonalnymi, co może spowodować odblokowanie wcześniej doznanych zranień (por. Perls F., 2008).
1.3.Koncepcja behawioralno – poznawcza za punkt wyjścia przyjmuje zależność pomiędzy bodźcem a reakcją ((Kratochvil, 2002, s.67). Cierpiałkowska i Ziarko są zdania, że koncepcje behawioralno – poznawcze rozumieją funkcjonowanie osoby uzależnionej w całym systemie otaczającej ją rzeczywistości. Istotne są w tym ujęciu realia rodziny uzależnionego, partnerstwa w ujęciu interakcyjnym czy środowiska społecznego (Cierpiałkowska, Ziarko, 2010, s. 192). W ujęciu wspomnianych autorów, tezy behawioralno – poznawczej terapii uzależnień są następujące:
- Istnieją interakcje zwrotne pomiędzy osobą pijącą a jej środowiskiem, co oznacza, że zachowanie podlega kontroli środowiska i odwrotnie – środowisko może ulegać zmianie pod wpływem zachowań pijącego;
- Powtarzające się związki pomiędzy czynnikami zewnętrznymi a piciem i uzyskiwanym wzmocnieniem wpływają na powtarzanie się alkoholowych sekwencji zachowań;
- Schematy poznawcze i stany afektywne pełnią istotną rolę pośredniczącą pomiędzy czynnikami zewnętrznymi a piciem;
- Picie podtrzymywane jest przez fizjologiczne, psychologiczne i interpersonalne konsekwencje (Cierpiałkowska, Ziarko, 2010, s. 192).
Koncepcje behawioralno - poznawcze przyjmują również, że ogromną rolę w podtrzymywaniu nałogu mają czynniki środowiskowe a zwłaszcza rodzinne. Często w małżeństwie czynnikami stymulującymi uzależnienie są takie zachowania członków rodziny jak próby kontrolowania sposobu picia przez alkoholika, negatywne interakcje pomiędzy małżonkami, trudności w komunikacji interpersonalnej w małżeństwie, problemy w kontaktach seksualnych, kłopoty finansowe rodziny itp. (Preston, 2005).